Σε πραγματικό αίνιγμα έχουν μεταβληθεί για τους πολίτες οι προθεσμίες που αφορούν την οριστικοποίηση των αρχικών εγγραφών στο Εθνικό Κτηματολόγιο. Αυτό βέβαια δεν αφορά μόνο τους πολίτες αλλά και τις αρμόδιες υπηρεσίες. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων οι πρώτες κτηματογραφήσεις έλαβαν χώρα κατά τα έτη 1997-1999. Αυτά ήταν τα γνωστά προγράμματα του Κτηματολογίου τα λεγόμενα ”πιλοτικά”.
Ύστερα από έξι έτη, το πρώτο Κτηματολογικό Γραφείο ξεκίνησε στην Ελλάδα την λειτουργία του την πρώτη ημέρα του Αυγούστου το έτος 2003. Το γραφείο αυτό βρισκόταν στο Πολύκαστρο Κιλκίς. Στην συνέχεια και περίπου έναν μήνα μετά ήρθε η σειρά του Μαρτίνου Φθιώτιδας και του Άστρους Κυνουρίας. Αργότερα ακολούθησαν διάφορες περιοχές της χώρας στην Ημαθία και στη Δράμα, στην Ξάνθη, στα Τρίκαλα κλπ. Την περίοδο εκείνη ο αρχικός νόμος του Κτηματολογίου (ν. 2664/1998 ΦΕΚ Α 257/3.12.1998 άρθρο 6) ανέγραφε το χρονικό όριο δηλαδή την προθεσμία των πολιτών ή του Δημοσίου να εγγράψουν τις ακίνητες περιουσίες του ή να τις δηλώσουν την 12ετία. Οι Έλληνες ομογενείς είχαν περιθώριο δύο χρόνια και δύο μήνες για την εγγραφή ή δήλωση του ακινήτου τους.
Μια Δωδεκαετία Αργότερα
Έτσι, δώδεκα χρόνια μετά τα ”εγκαίνια” του πρώτου Κτηματολογικού Γραφείου, τον Αύγουστο του 2015, θα έπρεπε οι πρώτες εγγραφές να βρίσκονται στο στάδιο της οριστικοποίησης. Παρόλα αυτά, το 2013 με τον ερχομό του άρθρου 2 του ν.4164/2014 – ΦΕΚ Α’ 156/9.7.2013, έγινε το εξής. Για τις περιοχές που είχαν κηρυχθεί υπό κτηματογράφηση το έτος 2006 και πραγματοποιήθηκε η συλλογή δηλώσεων κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2008 (Θεσσαλονίκη, Αττική καθώς και όλες οι πρωτεύουσες νομών της Ελλάδας), η προθεσμία για διόρθωση θα είναι 5 έτη για όσους διαμένουν στην Ελλάδα και επτά έτη για όσους διαμένουν στο εξωτερικό.
Το έτος 2016 (ν.4361/2016 – ΦΕΚ Α’ 10/1.2.2016 άρθρο 37) και παρόλο που η δωδεκαετής προθεσμία που αφορούσε τα παλαιά προγράμματα είχε λήξει δόθηκε παράταση. Η παράταση ήταν διετούς διάρκειας για όσους είχαν αναδρομική ισχύ και διέμεναν στη χώρα. Στην ουσία υπήρξε εξομοίωση της ημερομηνίας για κατοίκους Ελλάδας και εξωτερικού ενώ ορίστηκε προθεσμία 7 ετών για τα νέα προγράμματα τα οποία αφορούσαν όλους τους ιδιοκτήτες. Με την παράταση που δόθηκε η πρώτη οριστικοποίηση θα έπρεπε κανονικά να λάβει χώρα την 1η Αυγούστου του 2017 στο Πολύκαστρο Κιλκίς. Αυτό συνέβη για το Κιλκίς και για άλλες 21 περιοχές που έληξαν το έτος 2017 όπως και για 14 περιοχές οι οποίες έληξαν το 2μηνο Οκτωβρίου – Νοεμβρίου του 2018.
Εκτός Ξανά οι Περιοχές
Τον Γενάρη του 2018 (ν.4514/2018 – ΦΕΚ Α’ 14/30.1.2018 άρθρο 126) το Υπουργείο Περιβάλλοντος έδωσε και άλλη παράταση διάρκειας τριών μηνών η οποία όμως αφορούσε ”αποκλειστικά όσες περιοχές έληξε έληξε η προθεσμία μέσα στο 2018”.
Συνεπώς, για πρώτη φορά, σε 21 περιοχές της Ελλάδας στις οποίες μέσα στο 2017 έληξε η προθεσμία, γίνεται οριστικοποίηση των εγγραφών. Επιπρόσθετα, δίνεται η εντολή στους προιστάμενους των Κτηματολογικών Γραφείων, να μεταγράψουν στο Δημόσιο όσα ακίνητα φαίνονται χωρίς ιδιοκτήτη. Σε διάστημα πέντε περίπου μηνών αργότερα (ν.4551/2018 ΦΕΚ Α’ 116/2.7.2018 άρθρο 18), δίνεται παράταση 9 μηνών ακόμα για τις περιοχές στις οποίες λήγει η προθεσμία μέσα στο 2018. Με αυτόν τον τρόπο έμειναν εκτός πάλι οι 21 περιοχές.
Παραμονή Χριστουγέννων του 2018, ορίζεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος (ν.4585/2018 ΦΕΚ Α’ 216/24.12.2018 άρθρο 1) πως για τις περιοχές στις οποίες είχαν δεκατετραετή προθεσμία (έληξε εντός του έτους 2017) υπήρξε οριστικοποίηση των αρχικών κτηματολογικών εγγραφών. Επιπρόσθετα, το ίδιο συνέβη και για τις περιοχές στις οποίες η προθεσμία έληξε στις 30 Νοεμβρίου του 2018. Για τις υπόλοιπες περιοχές ισχύει κανονικά η δεκαπενταετής προθεσμία. Εδώ έχουμε πάλι το εξής παράδοξο καθώς για άγνωστους λόγους έμειναν εκτός παράτασης για τρίτη φορά 21 περιοχές που έληξαν το 2017. Εκτός αυτών έμειναν επίσης εκτός άλλες 14 περιοχές οι οποίες είχαν λήξει εντός του 2018.
Οι Αλλαγές μετά τις Εκλογές του Ιουλίου
Μετά το πέρας των εκλογών της 7ης Ιουλίου 2019, εντάχθηκε από τη νέα ηγεσία του ΥΠΕΝ στο πρόσφατο πολυνομοσχέδιο (ν.4623/2019 ΦΕΚ Α’ 134/9.8.2019 άρθρο 102) διάταξη με την οποία δινόταν τελική προθεσμία μέχρι και το την τελευταία ημέρα του Δεκεμβρίου του 2020. Αυτό αφορούσε τις περιοχές στις οποίες δεν είχε λήξει η προθεσμία μέχρι και την 30η Νοεμβρίου του 2018. Μάλιστα, εκεί συναντάμε μια φράση η οποία αναφέρει ”εαν δεν είχε λήξει η ίδια ή οι παρατάσεις της μέχρι τις 30 Νοεμβρίου 2018”. Το αποτέλεσμα ήταν να μείνουν εκτός ξανά οι 21 περιοχές που έληξαν το 2017 και οι 14 περιοχές του 2018. Οι περιοχές οι οποίες θα λήξουν μετά το πέρας της ημερομηνίας, καθορίζεται ως ημερομηνία λήξης για την προθεσμία διόρθωσης των πρώτων εγγραφών, η τελευταία μέρα του χρόνου κατά το οποίο θα συμπληρωθεί οκταετία (αντί για 7ετία).
Η νέα ρύθμιση αυτή κάνει ευκολότερη την παρακολούθηση της λήξης των προθεσμιών. Παρόλα αυτά, υπάρχει θέμα με κάποιες περιοχές όπως με το Ηράκλειο της Κρήτης. Εκεί χρειάζεται άμεσα διόρθωση καθώς η έληξε η προθεσμία πολλά χρόνια νωρίτερα. Τα Κτηματολογικά Γραφεία ξεκίνησαν την λειτουργία τους μεταξύ 2006 και 2010 με την προθεσμία δήλωσης να λήγει 15 έτη αργότερα (Μέσα στα έτη 2021 και 2025).
Οι Εκτιμήσεις της ΠΟΜΙΔΑ
Σε ότι έχει να κάνει με τις περιοχές που εξαιρέθηκαν από την παράταση, είτε από πρόθεση είτε κατά λάθος, η ΠΟΜΙΔΑ αναφέρει τα εξής. Η ρύθμιση χρήζει άμεση διόρθωση με την φράση ”εάν δεν είχε λήξει η ίδια ή οι παρατάσεις της μέχρι τις 30.11.2018″ να πρέπει να εξαλειφθεί. Με αυτόν τον τρόπο καμία περιοχή της χώρας δεν πρέπει να εξαιρεθεί από την προθεσμία της 31ης Δεκεμβρίου 2020. Σε αντίθετη περίπτωση θα χαθούν περιουσίες και σπίτια σε Δήμους όπως η Ελευσίνα και τα Βριλήσια. Το ίδιο θα συμβεί και σε μεγάλες περιοχές όπως στα Τρίκαλα, στην Καλαμαριά, στην Ξάνθη, στην Καλαμάτα, στη Δράμα, στη Βέροια κλπ.
Κλείνοντας, η ΠΟΜΙΔΑ θεωρεί πως όλες οι περιοχές και όλοι οι ιδιοκτήτες επιβάλλεται να έχουν 20 χρόνια προθεσμία τουλάχιστον (Σύμφωνα πάντα και με τον Αστικό Κώδικα). Αυτό πρέπει να γίνει πριν το κράτος πάρει την περιουσία τους. Δεν έχει να κάνει βέβαια τόσο με τη δήλωση των ακινήτων τους αλλά για να μην χάσουν όσα δήλωσαν από λάθος της κτηματογράφησης είτε με λανθασμένη καταχώρηση ή με καταχώρηση που δεν έγινε ποτέ. Ο αριθμός είναι δεκάδες χιλιάδες σε όλη την Ελλάδα.
Οι 35 Δήμοι Όλης της Ελλάδας
Παρακάτω θα δούμε τους 35 Δήμους που εξαιρούνται από την τελευταία παράταση διότι έληξαν πριν τις 30 Νοεμβρίου 2018. Οι Δήμοι είναι οι εξής.
ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ | ΠΕΡΙΟΧΕΣ | ΕΝΑΡΞΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ | HMEΡOMHNIA ΛΗΞΗΣ |
ΠΟΛΥΚΑΣΤΡΟΥ | ΠΟΛΥΚΑΣΤΡΟΥ | 1/8/2003 | 1/8/2017 |
ΠΟΛΥΚΑΣΤΡΟΥ | ΠΕΥΚΟΔΑΣΟΥΣ | 1/8/2003 | 1/8/2017 |
ΑΣΤΡΟΥΣ | ΑΣΤΡΟΥΣ | 15/9/2003 | 15/9/2017 |
ΑΤΑΛΑΝΤΗΣ | ΜΑΡΤΙΝΟΥ | 22/9/2003 | 22/9/2017 |
ΔΡΑΜΑΣ | ΚΑΛΑΜΠΑΚΙΟΥ | 6/10/2003 | 6/10/2017 |
ΔΡΑΜΑΣ | ΜΕΓ.ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ | 7/10/2003 | 7/10/2017 |
ΒΕΡΟΙΑΣ | ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ | 20/10/2003 | 20/10/2017 |
ΑΣΤΡΟΥΣ | ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ | 29/10/2003 | 29/10/2017 |
ΤΡΙΚΑΛΩΝ | ΓΛΙΝΟΥ | 3/11/2003 | 3/11/2017 |
ΞΑΝΘΗΣ | ΑΒΑΤΟΥ | 6/11/2003 | 6/11/2017 |
ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ | ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ | 13/11/2003 | 13/11/2017 |
ΠΑΓΓΑΙΟ | ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ | 17/11/2003 | 17/11/2017 |
ΚΟΜΟΤΗΝΗ | ΑΙΓΕΙΡΟΣ | 19/11/2003 | 19/11/2017 |
ΞΑΝΘΗΣ | ΕΡΑΣΜΙΟ | 8/12/2003 | 8/12/2017 |
ΚΟΛΙΝΔΡΟΣ | ΜΕΘΩΝΗ | 8/12/2003 | 8/12/2017 |
ΚΑΛΑΜΑΤΑ | ΑΣΠΡΟΧΩΜΑ | 10/12/2003 | 10/12/2017 |
ΧΡΥΣΟΥΠΟΛΗΣ | ΑΓΙΑΣΜΑ | 10/12/2003 | 10/12/2017 |
ΓΟΥΜΕΝΙΣΣΑΣ | ΜΕΣΙΑ | 10/12/2003 | 10/12/2017 |
ΚΑΛΑΜΑΤΑ | ΛΑΙΪΚΑ | 11/12/2003 | 11/12/2017 |
ΑΡΤΑΣ | ΦΙΛΟΘΕΗ | 17/12/2003 | 17/12/2017 |
ΧΡΥΣΟΥΠΟΛΗΣ | ΠΗΓΕΣ | 22/12/2003 | 22/12/2017 |
ΕΟΡΔΑΙΑΣ | ΟΛΥΜΠΙΑΔΟΣ | 2/1/2004 | 2/10/2018 |
ΤΡΙΚΑΛΩΝ | ΠΑΤΟΥΛΙΑΣ | 2/1/2004 | 2/10/2018 |
ΤΡΙΚΑΛΩΝ | ΑΓΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ | 9/1/2004 | 9/10/2018 |
ΦΙΛΙΑΤΩΝ | ΠΛΑΙΣΙΟΥ | 19/1/2004 | 19/10/2018 |
ΑΜΑΛΙΑΔΟΣ | ΑΡΕΤΗΣ | 22/1/2004 | 22/10/2018 |
ΠΑΓΓΑΙΟΥ | ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ | 26/1/2004 | 26/10/2018 |
ΤΥΡΝΑΒΟΥ | ΦΑΛΑΝΝΗΣ | 28/1/2004 | 28/10/2018 |
ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ | ΕΛΕΥΣΙΝΟΣ | 30/1/2004 | 30/10/2018 |
ΤΡΙΚΑΛΩΝ | ΣΕΡΒΩΤΩΝ | 30/1/2004 | 30/10/2018 |
ΧΡΥΣΟΥΠΟΛΕΩΣ | ΝΕΑΣ ΚΑΡΥΑΣ | 2/2/2004 | 2/11/2018 |
ΠΟΛΥΚΑΣΤΡΟΥ | ΑΣΠΡΟΥ | 2/2/2004 | 2/11/2018 |
ΒΕΡΟΙΑΣ | ΤΡΙΠΟΤΑΜΟΥ | 9/2/2004 | 9/11/2018 |
ΒΑΣΙΛΙΚΩΝ | ΝΕΟΥ ΡΥΣΙΟΥ | 11/2/2004 | 11/11/2018 |
ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ | ΒΡΙΛΗΣΙΩΝ | 19/2/2004 | 19/11/2018 |
Η Τελευταία Νομοθεσία
ΝΟΜΟΣ 4623/2019. Τεύχος A’ 134/09.08.2019
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι΄ ΔΙΑΤΑΞΗ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Άρθρο 102
Ρυθμίσεις του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας
1. Η περίπτωση α΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 6 του ν. 2664/1998 (Α΄ 275) αντικαθίσταται ως εξής:
2.α) Σε περίπτωση ανακριβούς πρώτης εγγραφής, μπορεί να ζητηθεί, με αγωγή ενώπιον του αρμόδιου καθ’ ύλην και κατά τόπον Πρωτοδικείου, η αναγνώριση του δικαιώματος που προσβάλλεται με την ανακριβή εγγραφή και η διόρθωση, ολικά ή μερικά, της πρώτης εγγραφής. Η αγωγή (αναγνωριστική ή διεκδικητική) ασκείται από όποιον έχει έννομο συμφέρον μέσα σε αποκλειστική προθεσμία που λήγει την 31η Δεκεμβρίου του έτους, εντός του οποίου συμπληρώνονται οκτώ (8) έτη από την έναρξη της προθεσμίας, σύμφωνα με την περίπτωση γ΄ της παρούσας παραγράφου.
2. Για τις περιοχές που κηρύχθηκαν υπό κτηματογράφηση πριν την έναρξη ισχύος του ν. 3481/2006 (Α΄ 162), η αποκλειστική προθεσμία της περίπτωσης α΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 6 του ν. 2664/1998, εάν δεν είχε λήξει η ίδια ή οι παρατάσεις της μέχρι τις 30.11.2018, λήγει στις 31.12.2020.
3. Η περίπτωση β΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 6 του ν. 2664/1998 (Α΄ 275) και η παράγραφος 3 του άρθρου 1 του ν. 4585/2018 (Α΄ 216) καταργούνται.