Την ανάγκη εξειδικευμένης ενεργειακής πολιτικής, τοπικά και εθνικά, καθώς και το πρόβλημα που υπάρχει με την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας επεσήμανε η κ. Παπαδά στέλεχος της διεύθυνσης Προστασίας Καταναλωτών, Περιβάλλοντος και Λιανικών Αγορών της Ρυθμικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ). Παρακάτω θα δούμε τι δήλωσε η κ. Παπαδά κατά τη διάρκεια εσπερίδας που διοργάνωσε η ΡΑΕ στην 84η ΔΕΘ. Το θέμα ήταν η ”Λιανική Αγορά ηλεκτρισμού, φυσικού αερίου και οι καταναλωτές”.
Η ενεργειακή φτώχεια αποτελεί ένα σοβαρό κοινωνικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό πρόβλημα του σύγχρονου κόσμου, με την Ελλάδα να βρίσκεται στην κορυφή των ευρωπαϊκών χωρών που πλήττονται από αυτή.
Η ΡΑΕ συμμετέχει σε ένα πρωτοποριακό ερευνητικό έργο μαζί με το ΕΜΠ (Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο) καθώς και τον Δήμο Μετσόβου. Ο τίτλος είναι ”STEP-IN-Using Living Labs to roll out Sustainable Strategies For Energy Poor Individuals. Το αντικείμενο του είναι η αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας στην Ευρώπη. Η κ. Παπαδά προχώρησε σε μια ανάλυση των βασικών αίτιων εμφάνισης του προβλήματος και στις ιδιαιτερότητας που παρουσιάζει στα ορεινά αλλά και στην ελληνική επικράτεια. Το έργο αυτό είναι διάρκειας 30 μηνών και η έναρξη του πραγματοποιήθηκε την 1 Ιουνίου 2018. Το έργο χρηματοδοτείται από το Horizon 2020 της ΕΕ και σε αυτό συμμετέχουν 30 εταίροι από 6 χώρες της ΕΕ.
Χαρακτηριστικά ανέφερε πως παγκόσμια 1.2 δισεκατομμύρια άνθρωποι ζουν χωρίς ηλεκτρισμό ενώ πάνω από 2.7 δις άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρές εγκαταστάσεις για να μαγειρέψουν. Μάλιστα ανέφερε πως το 95% των πληθυσμών αυτών κατοικούν σε αναπτυσσόμενες περιοχές της Ασίας καθώς και σε περιοχές της υποσαχάριας Αφρικής.
Τι Συνδέεται με την Ενεργειακή Φτώχεια
Η κ. Παπαδά δήλωσε πως η ενεργειακή φτώχεια στις αναπτυγμένες χώρες δεν έχει σύνδεση με την προσβασιμότητα στις υπηρεσίες ενέργειας. Το βασικό πρόβλημα είναι το κόστος αυτών των υπηρεσιών σημειώνοντας τρεις κύριους παράγοντες: Το αρκετά υψηλό κόστος ενέργειας, τη χαμηλή ενεργειακή απόδοση του σπιτιού και το χαμηλό εισόδημα του νοικοκυριού. Επίσης τόνισε πως οι επιπτώσεις της ενεργειακής φτώχειας φαίνονται σε πολλούς βασικούς τομείς της καθημερινότητας όπως στην ποιότητα ζωής, στην υγεία, στην οικονομία και φυσικά στο περιβάλλον. Ιδιαίτερη βάση στις αναφορές της κ. Παπαδά δόθηκε και στα προβλήματα ενεργειακής φτώχειας σε ορεινές περιοχές οι οποίες έχουν αρκετά αξιοπρόσεκτα και δυσμενή χαρακτηριστικά. Αυτά έχουν να κάνουν με το κλίμα, τα χαμηλά εισοδήματα, την ασθενή παραγωγική βάση, τα παλαιά κτίρια, τη γεωγραφική απομόνωση καθώς και τις θερμικές ανάγκες.
Ακολουθούν τα πρώτα ευρήματα της κοινωνικής έρευνας που πραγματοποιήθηκε στο Μέτσοβο όπως παρουσιάστηκαν από την κ. Παπαδά.
- 60% των σπιτιών δε διαθέτουν κανένα μέτρο «ενεργειακής θωράκισης» του κτιριακού τους κελύφους.
- 46% των νοικοκυριών χρησιμοποιούν το πετρέλαιο ως κύριο σύστημα θέρμανσης έναντι 70% το 2011, με μεγάλη στροφή στη χρήση βιομάζας (50% έναντι 20% το 2011), λόγω οικονομίας εξαιτίας της κρίσης.
- 14% των κατοικιών έχουν χτιστεί μετά την εφαρμογή του Κανονισμού Θερμομόνωσης Κτιρίων (1980), γεγονός που προδιαθέτει για σημαντικά μειωμένη ενεργειακή αποδοτικότητα σε αυτές.
- 19% των νοικοκυριών δηλώνουν αίσθηση ανεπαρκούς θερμικής άνεσης στο σπίτι το χειμώνα.
- 30% των νοικοκυριών δηλώνουν παρουσία υγρασίας/ υδρατμών σε τοίχους και παράθυρα.
- Περικοπές στις ώρες θέρμανσης, περικοπές άλλων δαπανών για να καλυφθούν τα ενεργειακά έξοδα, θέρμανση μόνο τμήματος του σπιτιού κλπ.
- Μια κατοικία στην περιοχή καλείται να πληρώσει 2.237 ευρώ ετησίως, κατά μέσο όρο, για την κάλυψη των θερμικών της αναγκών.
Η αλήθεια είναι πως έχει υπάρξει καθυστέρηση στην αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος της ενεργειακής φτώχειας πανευρωπαϊκά. Το ερευνητικό έργο STEP-IN κινείται στη διεπιφάνεια μεταξύ κοινωνικής πραγματικότητας και επιστημονικής έρευνας. Γι’αυτό άλλωστε η υλοποίηση του αποτελεί ένα σημαντικό βήμα στην κατανόηση και μεθοδολογική προσέγγιση του προβλήματος, της ευαισθησίας γύρω από το θέμα της ενεργειακής φτώχειας καθώς και της κινητοποίησης για τη λήψη στοχευμένων μέτρων αντιμετώπισης του προβλήματος σε ευρωπαϊκό αλλά και εθνικό επίπεδο.
